Katholieke Geloofsbelijdenis

In de vorige log zijn de traditionele geloofsbelijdenissen van de Kerk aan de orde gekomen: de Apostolische Geloofsbelijdenis en de Geloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel.

Onvolledig
Daarbij werd geconcludeerd dat deze, hoewel ze een vaste plaats in de traditie en de liturgie van de Kerk hebben, niet volledig weergeven wat tot het katholieke geloof behoort. Omdat deze teksten uit de 2e, resp. 4e eeuw stammen, zijn namelijk alle nadien geformuleerde geloofspunten er niet in opgenomen of aan toegevoegd.

Eigen belijdenissen
Wel hebben bijna alle latere concilies een eigen geloofsbelijdenis (Lat.: Credo) opgesteld waarin de specifieke punten waren opgenomen waarover vergaderd en beslist werd. Toch zijn deze belijdenissen nooit opgenomen in de liturgie of hebben ze de bovengenoemde teksten vervangen. Ook paus Paulus VI (1963-1978) heeft op 30 juni 1968 een eigen geloofsbelijdenis, het “Credo van het volk van God“, uitgesproken waarin, naast de punten van de aloude belijdenis, ook alle nadien geformuleerde geloofspunten zijn opgenomen. Dit om te voorzien in de behoefte aan duidelijkheid omtrent wat het katholieke geloof inhoudt en om al of niet bewuste dwalingen en misverstanden recht te zetten.

Nieuwe belijdenis
Omdat deze tekst van paus Paulus VI tamelijk lang is, heb ik op basis daarvan zelf een geloofsbelijdenis samengesteld die, in de stijl van het traditionele Credo, alle belangrijke katholieke geloofspunten omvat. Deze tekst kan daarom de Katholieke Geloofsbelijdenis genoemd worden:

Ik geloof in de Drie-ene God, Vader, Zoon en Heilige Geest,
die waarlijk één, volmaakt heilig en zuiver liefde is;
waarvan de Vader schepper is van hemel en aarde
en van al wat zichtbaar en onzichtbaar is.

Ik geloof in Jezus Christus, onze Heer
die als eniggeboren zoon van de Vader God is
en die, ontvangen van de Heilige Geest
en geboren uit de maagd Maria, mens geworden is;
die geleden heeft onder Pontius Pilatus,
gekruisigd is, gestorven en begraven;
die neergedaald is ter helle, de derde dag verrezen uit de doden;
die opgestegen is ten hemel,
en zit aan de rechterhand van God de Almachtige Vader,
vanwaar hij zal komen oordelen de levenden en de doden;

Ik geloof dat door de menswording van Christus
het Woord is vlees geworden en onder ons is komen wonen;
dat daarmee tijd en ruimte geheiligd zijn,
en getuigen van het heil dat ons is verschenen.

Ik geloof dat door Zijn zuivere en volmaakte kruisoffer
Christus ons heeft verlost van al onze persoonlijke zonden,
alsmede van de erfzonde, die, door Adam begaan,
alle mensen heeft onderworpen aan gebrek en dood.

Ik geloof in de Heilige Geest,
die Heer is en helper en leven geeft;
die voortkomt uit de Vader en de Zoon,
die gesproken heeft door de profeten,
en de altijddurende bijstand van Gods Kerk is.

Ik geloof dat Maria, altijd maagd, als Moeder Gods
bewaard is gebleven van elke smet van de erfzonde;
en dat zij met lichaam en ziel in de hemel is opgenomen,
alwaar zij onze eerste voorspreekster is,
tesamen met de engelen, de heiligen en de zaligen
en alle anderen die reeds delen in de eeuwige gelukzaligheid.

Ik geloof in de ene, heilige, katholieke en apostolische Kerk,
die door Christus op de rots Petrus gegrondvest is
en die Zijn Mystiek Lichaam en de weg tot het heil is,
omvattende zowel de zielen in de hemel,
de gestorvenen die nog loutering behoeven,
alsook de zichtbare gemeenschap hier op aarde,
alwaar zij het pelgrimerende Volk van God
en de kiem van Zijn komende Rijk is;

Ik geloof dat Christus zijn apostelen gezonden heeft,
met de opdracht alle volkeren Zijn heil te verkondigen,
Zijn leer te onderrichten en Zijn volgelingen te heiligen;
en dat deze taken in volheid toekomen aan de bisschoppen die,
zoals verenigd rondom de Paus als opvolger van Petrus,
de rechtstreekse en rechtmatige opvolgers van de apostelen zijn.

Ik geloof dat daarom aan de bisschoppen afzonderlijk,
en aan hen gezamelijk, authentiek leergezag toekomt
om te onderrichten en te beslissen over wat wij hebben te geloven
vanuit de geschreven Openbaring en de overgeleverde Traditie;
en dat daarbij aan de Paus, wanneer hij ex cathedra spreekt,
alsmede aan het met hem verenigde college van bisschoppen,
onfeilbaarheid toekomt.

Ik geloof dat de sacramenten, die aan de Kerk zijn toevertrouwd
en die wij uit handen van de bisschoppen en de priesters mogen ontvangen,
de werkzame tekenen van de heilzame genadegaven van Christus zijn,
die ons op onze aardse levensweg inleiden, sterken en genezen.

Ik geloof dat in de viering van de Heilige Eucharistie,
het kruisoffer door de priester tegenwoordig wordt gesteld
en dat daarbij brood en wijn daadwerkelijk
Lichaam en Bloed van Christus worden en blijven,
opdat wij door communie kunnen deelhebben
aan Zijn verlossende levenswerk
en zo volmaakter worden wat wij zijn: Lichaam van Christus.

Ik geloof in het eeuwig leven waarin onze ziel,
direct, of na loutering wordt opgenomen;
en in de verrijzenis van het lichaam,
wanneer op de dag van de opstanding
de ziel weer met het lichaam verenigd wordt.

Amen.

Gebruik
Deze bovenstaande geloofsbelijdenis is in de eerste plaats bedoeld om een meer compleet overzicht te geven van de katholieke geloofspunten. Hij is dan ook niet zozeer bedoeld voor gebruik in de liturgie, waarvoor hij ook te lang en te complex is, maar veel meer voor catechese en eventueel meditatie. Ook heb ik geenszins de pretentie gehad om met mijn versie de oude geloofsbelijdenissen te vervangen of daar iets aan af te doen.

13 gedachten over “Katholieke Geloofsbelijdenis

  1. Deze “geloofsbelijdenis” staat vol met theologische meningen, die noch “de fide” en nog minder “de fide definita” zijn, zelfs de kwalificatie “communis opinio” is hierop niet van toepassing. Valt nog mee dat de “hobby”van de bisschop van Haarlem over Maria Medeverlosseres” hierin niet is opgenomen.

  2. Dat vele vrijzinnige (of moet ik zeggen “protestantiserende”) katholieken bovenstaande geloofsbelijdenis niet van harte zullen beamen, moge duidelijk zijn, maar dat neemt niet weg dat alle genoemde punten wel degelijk tot de vaste en definitieve kern van het katholieke geloof behoren.

    Alles is, zoals gezegd, gebaseerd op de geloofsbelijdenis van paus Paulus VI en staat bovendien uitvoerig behandeld in de Katechismus van de Katholieke Kerk.
    Om precies diezelfde redenen is de gedachte over Maria als Medeverlosseres er niet in opgenomen…

  3. Het is wat al te gemakkelijk om hen die het met u oneens zijn als vrijzinnigte bestempelen.
    Het is bovendien pertinent niet waar dat de door u genoemde punten tot de vaste/definitieve kern van het katolike geloof behoren.
    Die van Paulus VI is niet te vergelijken met die van Nicea-Constantinopel.
    Verder is de constitutie “Fidei depositum” (de introductie op de katechismus) geen concilaire trekst.

  4. @ Onbekend
    Als je bovenstaande katholieke geloofsbelijdenis vergelijkt met die van Nicea-Constantinopel (die de Protestanten ook hanteren), dan zijn de verschillen tussen beide duidelijk genoeg.

    @ Arn
    Als u meent dat de door paus Paulus VI, de in de Katechismus en de door mij genoemde punten niet tot de vaste en definitieve kern van het katholieke geloof behoren, dan kan ik daar weinig anders uit concluderen dat u daarmee een vrijzinnig standpunt inneemt.

    Ik meen uit uw reactie op te kunnen maken dat u alleen een conciliare tekst als definitieve geloofsuitspraak erkent. Welnu, alle door u bestreden geloofspunten zijn op diverse concilies tot stand gekomen c.q. bevestigd.
    Of meent u dat Paulus VI en Johannes Paulus II, die de Katechismus heeft doen opstellen, geloofspunten zouden uitspreken die niet in overeenstemming met de traditie en het geloof van de Kerk zouden zijn…?!

  5. Het heeft weinig zin deze discussie hier voort te zetten. Ik gebruik zeer traditionele begrippen uit de dogmatische theologie, maar of deze zijn u onbekend of u wilt er niet op reageren. Zo wordt dit dus een “doven-dialoog”. Van mijn kant eindig ik hier de discussie.

  6. Lang niet alle lezers zullen even vertrouwd zijn met Latijnse en theologische begrippen. Daarom voer ik de discussie graag zoveel mogelijk in algemeen begrijpelijke bewoordingen.

    Mede daarom had u ook de moeite kunnen nemen uw standpunt iets nader en duidelijker te omschrijven, in plaats van het bij niet veel meer dan enkele latijnse termen te laten…

  7. Voor degenen die geinteresseerd zijn in de door Arn genoemde begrippen:

    “De fide definita” duidt de hoogste mate van zekerheid aan en heeft betrekking op geloofszaken die rechtstreeks geopenbaard en door het leergezag van de Kerk op de meest plechtige wijze (door conciliebesluit of pauselijke uitspraak ex cathedra) geformuleerd zijn.
    Een tegengestelde mening is een ketterij.

    “De fide” duidt de op één na hoogste mate van zekerheid aan en heeft betrekking op geloofszaken die rechtstreeks geopenbaard en door de Kerk geformuleerd zijn, zij het niet op de meest plechtige manier.
    Een tegengestelde mening is geen ketterij, maar een dwaling in het geloof.

    “Sententia communis” is enkele categorien lager en heeft betrekking op leerstukken die “slechts” algemeen door theologen worden aangehangen.

    Als we dan kijken naar de bovenstaande Katholieke Geloofsbelijdenis, dan is het wel degelijk zo dat alle daarin “extra” opgenomen punten “de fide” of zelfs “de fide definita” zijn, want alszodanig uitgesproken op diverse concilies, met name het concilie van Trente (1545-1563) en het Eerste Vaticaans concilie (1869-1870). De status van de besluiten van deze concilies verschilt niet van die van de concilies van Nicea en Constantinopel.

    Bovendien is de geloofsbelijdenis van paus Paulus VI ook op een dermate plechtige manier uitgesproken, dat die qua inhoud heel wel als “de fide definita” zou kunnen gelden.

    De onderscheidingen tussen de verschillende maten van zekerheid zijn nuttig binnen de theologische wetenschap. Gaat men die echter daarbuiten toepassen, dan wordt daarmee onder niet-deskundige mensen verwarring gezaaid en de indruk gewekt als zouden vele kernpunten van het katholieke geloof niet zo zeker en vast zijn als ze lijken…

    Uiteraard is er een hierarchie van geloofswaarheden, maar omdat de traditie de voortzetting van de openbaring is, komen de lagere waarheden voort uit de hogere waarheiden en vormen zij er een ondeelbare, hoewel hixc3xabrarchische eenheid mee.
    Daarom kunnen ook geloofspunten die strikt formeel misschien (nog) niet de status van “de fide definita” hebben, toch tot de vaste en definitieve kern van het katholieke geloof behoren.

  8. Ik ben geinteresseerd in de geschiedenis
    van de roomskatholieke kerk en godsdienst
    geschiedenis.

  9. ik wil graag weten wat is katolik en wat zijn de plichten? en ook waar ik rekening mee moeten houden en waar gelofen ze en hoeveel keren per dag mogen ze gaan beden ik wachtend op je antwoord graag .

  10. Om katholiek te zijn moet je geloven wat in de Katholieke Geloofsbelijdenis hierboven allemaal genoemd staat.

    Bovendien zijn er de Vijf geboden van de Heilige Kerk, namelijk:

    1. De verplichte feestdagen vieren als zondag
    2. Op zondagen en verplichte feestdagen de heilige mis bij wonen
    3. Je houden aan vasten- en onthoudingsdagen,
    4. Ten minste éénmaal per jaar biechten
    5. In de Paastijd waardig ter communie gaan

Geef een reactie op arn Reactie annuleren