Hoogkoren

In Nederland zijn de meeste middeleeuwse kerkgebouwen tegenwoordig in pro- testantse handen. De kleinere worden vaak nog wel voor hun diensten gebruikt, maar de grotere kerken, in de centra van de grote steden, worden meer en meer ook als ruimte voor tentoonstellingen en andere evenementen gebruikt. Het meest bekende voorbeeld hiervan is de Nieuwe Kerk aan de Dam in Amsterdam.

Triest
Ik vind het altijd treurig om zulke kerken van binnen te zien: ontdaan van elke versiering en op z’n protestants ingericht rondom de preekstoel, haaks op de oude orixc3xabntering naar het Oosten en daarmee het oude koor leeg en verweesd achterlatend…
Nog erger vind ik het echter wanneer gewone bezoekers of toeristen achteloos in het oude koor of zelfs op het hoogkoor rondlopen en zich vergapen aan het wei- nige dat de beeldenstorm heeft heel gelaten…

Respect
Ik ben er een voorstander van dat kerkgebouwen voor iedereen openstaan, dus ook voor mensen die alleen voor de fraaie architectuur of de kunstwerken komen. Maar ik vind ook dat daarbij een zeker mate van respect gepast zou zijn: respect voor ons verleden en voor het geloof van de mensen die met een voor ons wel- haast onvoorstelbare inspanning zulke prachtige bouwwerken hebben gereali- seerd

Verklaring
Het liefst zou ik zien dat in zulke voormalige katholieke kerken tenminste het hoogkoor, daar waar vroeger het hoogaltaar stond, zou worden afgeschermd door middel van een hekje of een koord (net zoals vroeger met de communiebanken het geval was).
Daarbij zou dan een bordje geplaatst kunnen worden met daarop uitgelegd dat dit de plek was waarop zich vroeger, vxc3xb3xc3xb3r de reformatie, de heiligste handelingen afspeelden, die de reden waren om die prachtige kerk te bouwen.

Actueel
Zo’n uitleg zou ook goed van pas komen nu er weer meer interesse voor religie en godsdienst komt. Veel mensen hebben immers geen idee van de (katholieke) achtergronden van de kerken die nu als protestantse "bedehuizen" of zelfs ten- toonstellingsruimtes dienst doen.

Eerlijk
Overigens gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat wij katholieken helaas zelf ook vaak niet al te respectvol met onze altaren omgaan en dat ook in katholieke kerken het vroegere hoogaltaar er meestal maar eenzaam en verlaten bijligt…
Als gevolg van de liturgievernieuwingen na het Tweede Vaticaans Concilie zijn er immers in alle kerken nieuwe altaren opgericht waarbij de priester naar het volk gekeerd staat. Daardoor zijn de oude hoogaltaren op het hoogkoor helemaal voor in de kerk, buiten gebruik gesteld.

Traditie
Er zullen goede redenen geweest zijn voor deze liturgische vernieuwing, maar het breekt wel met een heel oude en wijd verbreide traditie. Zo is bijvoorbeeld in de Oosterse katholieke en Orthodoxe kerken het priesterkoor door middel van een iconostase volledig afgeschermd van het schip waar de gelovigen zitten.
Op vergelijkbare wijze was gedurende de middeleeuwen in de Latijnse Kerk het koor door middel van een doksaal of een koorhek van het schip gescheiden.
Dit gebruik gaat helemaal terug tot het Oudtestamentische Jodendom, waar in het Tabernakel en later in de Tempel in Jeruzalem het Allerheiligste door middel van een gordijn was afgeschermd van het voorste gedeelte. Het Allerheiligste herbergde de Ark van het Verbond en mocht alleen door de hogepriester betreden worden.

(zie ook mijn eerdere log: Oude kerken)